\

Akty gwarantujące prawa człowieka

Prawa humanitarne przysługujące każdemu z nas z osobna niezależnie od tego w jakim kraju mieszkamy czy jakiej jesteśmy płci określane są przez szereg norm prawnych. Akty te określamy jako gwaranty praw człowieka.

Wśród akt definiujących prawa nam należne wyróżniamy normy historyczne oraz te, które funkcjonujące współcześnie. Pierwszym aktem historycznym, któremu warto poświęcić uwagę jest tzw. Wielka Karta Swobód. Magna Carta bo tak również akt bywa nazywany została ustanowiona w roku 1215 na terenie Anglii przez Jana bez Ziemi. Kolejnym angielskim historycznym aktem był Habeat Corpus Act – nie pozwalał on monarsze na aresztowanie oligarchy, który nie został skazany przez sąd.

Do rozwoju praw humanitarnych dość znaczenie przyczynił się także naród polski. Chyba każdy z nas pamięta z lekcji historii szlacheckie przywileje, których nie sposób wszystkich tutaj wymienić. Ich początki notowane są na rok 1355, wiele z nich obowiązywało aż do roku 1505.

W Stanach Zjednoczonych pierwszym znaczącym aktem humanitarnym była Bill of Rights czyli Karta Praw Stanów Zjednoczonych Ameryki. Została ona uchwalona w roku 1789. Obowiązywała natomiast od końca roku 1791. Kolejne ważne dokumenty amerykańskie traktujące o prawach humanitarnych to: Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych i 10 poprawek naniesionych na konstytucję w roku 1789.

Za pierwszy powszechny akt gwarantujący prawa człowieka uznać możemy dokument pochodzący z Francji – Deklarację Praw Człowieka i Obywatela.  Bardzo ważnymi aktami były także dwie konwencje genewskie.

Wśród obecnie obowiązujących aktów humanitarnych wymienić należy m. in. Kartę Narodów Zjednoczonych. Jej treść podkreśla ważność szacunku do ludzkiej godności. Dokument zatwierdzony został przez 50 państw całego świata.

Następny dokument, o którym warto wspomnieć to Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. Aktem europejskim, jaki zasługuje na szczególną uwagę jest Europejska Konwencja Praw Człowieka. Dokument o charakterze typowo terytorialnym. Został przyjęty przez 40 krajów, w tym także i Polskę.

Ogromny wkład w rozwój praw humanitarnych ma ONZ. Dowodzą to dwa kolejne dokumenty; Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Międzynarodowy Pakt Praw Ekonomicznych, Socjalnych i Kulturalnych. Były to pierwsze normy o charakterze humanitarnym, jakie dawały obywatelom szansę na dociekanie przysługującym im praw w sposób typowo formalny.

Konwencja Praw Dziecka – to dokument gwarantujący przywileje i prawa najmłodszym z obywateli – dzieciom. Inne warte wspomnienia akta humanitarne, to: Polska Konstytucja z roku 1997, Karta Praw Podstawowych UE, Amerykańska Konwencja Praw Człowieka, Arabska Karta Praw Człowieka.